Biri var idi, biri yox idi, Ayaz adli bir kole var idi. Bir gun bu kole Sultan Mahmudun kolesi olur.
Sultan, koleni gozel xarakterine gore cox sevir.
Bu kole Sultanin ele etibarini qazanir ki, butun sultanligin xezinesi ona etibar edilir.
Bu veziyyeti goren saray sakinleri ise cox narahat olurlar. Qarinlarindaki qurdlar onlara gece rahat yatmaga imkan vermir. Bir kolenin saray xezinedari olmasini hezm ede bilmirler. Bu dusunceler icinde saray adamlari Sultanin gezdiyi, kecdiyi her yerde kolenin eleyhine danishmaga baslayir ve bununla Sultanin gozunden salmaga calisirlar.
Bir gun Sultanin huzurunda bir saray sakini digerine deyir:
"Kole Ayazin tez-tez xezineye getdiyini bilirsen? Onun qizillari ogurladigina adim kimi eminem."
Sultan qulaqlarina inanmir, bunu oz gozleri ile gormek isteyir. Divara kicik deshik acdirir ve bas verenleri seyr etmeye baslayir. Gorur ki, kole sessizce xezinye gelir, qapini arxadan baglayir ve sandiqlara dogru gedir.
Sandiqlarin birini acib icinden boxca cixarir. Boxcani acir ve icinden kole olarken geydiyi ciriq-cindir paltari cixararaq aynanin qarshisina kecir.
Oz-ozune "evveller bu paltari geydiyin gunleri xatirlayirsan? Bir HEC idin sen!..." - deyir.
Olsa-olsa bir satisha cixarilan kole idin. Allah sene Sultanin eli ile belke de hec layiq olmadigin nemetleri verdi. Hec zaman haradan geldiyini unutma! Cunki, mal-mulk insanin hafizesini zeifledir, unutqanliga sebeb olur.
"Indi sen de, imkanca senden asagi olanlara yuxaridan asagi baxma. Daima xatirla Ayaz, daima!"-deyib, sandigi baglayir ve sessizce qapiya yaxinlasir.
Xezineden cixarken birden Sultanla uz-uze gelir. Sultan gozlerini Ayaza zilleyib dayanir, gozlerinden yashlar axir, danishmaqda cetinlik cekir.
Sultan Mahmud: "Bu gune qeder qizillarimin xezinedari idin, amma indi...qelbimin xezinedarisan. Mene menim de qarshisinda bir hec oldugum Sultanimin huzurunda nece davranmali oldugumu oyretdin." - deyir.
|